Συνέντευξη στο Cosmomag παραχώρησε ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ και Δήμαρχος Τρικκαίων Δημήτρης Παπαστεργίου.
Αναφερόμενος στα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι Δήμοι και κυρίως οι μικροί Δήμοι της περιφέρειας, ο κ. Παπαστεργίου τόνισε ότι “σε αυτές τις συνθήκες και με τις απανωτές κρίσεις που βιώσαμε και που αντιμετωπίζουμε, οι Δήμοι χρειάζονται εργαλεία για να συνεχίσουν να στηρίζουν τους πολίτες. Αυτό σημαίνει ότι απαιτούνται λύσεις για την υπο-χρηματοδότηση και την υπο-στελέχωση των δημοτικών υπηρεσιών. Αυτά τα σημαντικά προβλήματα έχουν ακόμη μεγαλύτερο αντίκτυπο κυρίως στους μικρούς Δήμους της χώρας μας”.
Με ποια μέσα θα μπορούσαν να ενισχυθούν οι Δήμοι της περιφέρειας για να αντιμετωπίσουν την μείωση του πληθυσμού και την ανεργία;
Για να μπορέσουν οι Δήμοι να διαδραματίσουν ισχυρό ρόλο στην αναπτυξιακή επανεκκίνηση της χώρας , που είναι αναγκαία προϋπόθεση για τη δημιουργία θέσεων εργασίας, την δημιουργία καλύτερων εισοδημάτων και την παραμονή του πληθυσμού στον τόπο του, πρέπει να υπάρξει μια ουσιαστική μεταρρύθμιση στο μοντέλο λειτουργίας του Κράτους.
Οι Δήμοι να αποκτήσουν αυξημένο ρόλο και ξεκάθαρες αρμοδιότητες, οικονομική αυτοτέλεια και ανεξαρτησία, δυνατότητα ενίσχυσης του ανθρώπινου δυναμικού τους, ώστε να μπορούν να ανταποκρίνονται στις αυξημένες ευθύνες που τους έχουν δοθεί. Θέλουμε Δήμους με στρατηγικό ρόλο κι όχι Δήμους κομπάρσους, επαίτες του Κεντρικού Κράτους και παρατηρητές των όσων γίνονται στα όρια ευθύνης τους, χωρίς ουσιαστικές δυνατότητες παρέμβασης.
Ποιος είναι ο σχεδιασμός σας ως ΚΕΔΕ για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης;
Κινούμαστε σε δύο άξονες. Ο ένας, το ότι διεκδικούμε από το Κεντρικό Κράτος να καλύψει με έκτακτη χρηματοδότηση το τεράστιο ενεργειακό κόστος που έχουν επωμισθεί οι Δήμοι και οι ΔΕΥΑ. Ο δεύτερος, το ότι ζητούμε συγκεκριμένα μέτρα για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης.
Όσον αφορά το πρώτο σκέλος, πετύχαμε την εκταμίευση από το ΥΠΕΣ έκτακτων επιχορηγήσεων, ύψους 1,2 δις ευρώ, για να καλυφθούν έκτακτες ανάγκες των Δήμων, με σημαντικότερη, το ενεργειακό κόστος. Παράλληλα προχώρησε μετά από δικές μας πιέσεις η τροποποίηση του θεσμικού πλαισίου, όπου πλέον δίνεται δυνατότητα χρηματοδότησης των ΔΕΥΑ για την κάλυψη του αυξημένου ενεργειακού τους κόστους. Αυτό που απομένει είναι η άμεση καταβολή επιχορήγησης από το ΥΠΕΣ, για την οποία υπάρχει δέσμευση της πολιτικής του ηγεσίας.
Όσον αφορά το δεύτερο σκέλος, κινούμαστε σε 4 άξονες, με μέτρα άμεσα και μεσοπρόθεσμα που αφορούν τους Δήμους.
- Μείωση της κατανάλωσης: οι Δήμοι προφανώς μπορούν να εξοικονομήσουν πόρους από τον κλιματισμό και τον διακοσμητικό φωτισμό σε δημόσια κτίρια και αξιοθέατα. Ωστόσο τα πράγματα δεν είναι εύκολα ως προς τον οδοφωτισμό, όπου μια μείωση 10% θα μπορούσε να δημιουργήσει ζητήματα ασφάλειας των πολιτών. Εξίσου σημαντικό, είναι και το νομικό κενό που υπάρχει για την ευθύνη των αιρετών, οι οποίοι ανά πάσα στιγμή μπορεί να εγκληθούν για οποιοδήποτε ατύχημα δυνητικά συμβεί σε σημεία με ανεπαρκή φωτισμό.
- Να νομοθετηθεί άμεσα η δυνατότητα σε όλους τους Δήμους και σε αυτούς χωρίς πιστοληπτική ικανότητα, να προχωρήσουν σε σύναψη δανείων για έργα εξοικονόμησης ενέργειας. Αυτό το μέτρο, θα δώσει εξοικονόμηση ενέργειας, έως και 80%. Και αν δεν προχωρήσει άμεσα, θα συζητάμε για το ίδιο θέμα και τον επόμενο χειμώνα.
- Να προχωρήσει γρήγορα το πρόγραμμα ΗΛΕΚΤΡΑ για την ενεργειακή αναβάθμιση των κτηρίων με «έξυπνα» συστήματα ενεργειακής διαχείρισης.
- Να δοθεί η δυνατότητα στους Δήμους να προχωρήσουν σε έργα ΑΠΕ. Το θέμα, δεν είναι τόσο οι χρηματοδοτήσεις / επιδοτήσεις, όσο η δυνατότητα του δικτύου να απορροφήσει την παραγόμενη από τις δημοτικές ενεργειακές κοινότητες, ενέργεια. Εκεί πρέπει να υπάρξει προτεραιοποίηση.
Σε κάθε περίπτωση, Δήμοι και ΔΕΥΑ θέλουν στήριξη, αφού η λειτουργία των σχολείων – και μάλιστα με διευρυμένο ωράριο σε κάποια από αυτά – αλλά και ενεργοβόρες εγκαταστάσεις όπως κολυμβητήρια, αντλιοστάσια, βιολογικοί καθαρισμοί κ.λπ., έχουν φέρει τους ΟΤΑ στα ενεργειακά και οικονομικά τους όρια
Υπάρχει απορρόφηση των χρηματοδοτικών προγραμμάτων από τους Δήμους της Ελλάδας και σε ποιο βαθμό;
Είναι αδιαμφισβήτητο ότι είναι η πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια, που οι Δήμοι έχουμε στη διάθεσή μας τόσα πολλά χρήματα. Μας δίνονται πραγματικές δυνατότητες να εκτελέσουμε έργα, αξιοποιώντας τους πόρους του Προγράμματος «Α. Τρίτσης», Προγράμματα από το ΕΣΠΑ (Έξυπνες πόλεις – Smart Cities), το Ταμείο Ανάκαμψης (Πρόγραμμα Οδική Ασφάλεια), το Πρόγραμμα «Εκσυγχρονισμός των ΚΕΠ», το Πρόγραμμα «Ηλέκτρα», το Πράσινο Ταμείο, κ.α.. Η απορρόφηση των χρημάτων σε μεγάλο βαθμό εξαρτάται από την ετοιμότητα και ικανότητα των Δήμων να απορροφήσουν τα χρήματα αυτά. Για τους μεγάλους Δήμους της χώρας, που είναι περισσότερο οργανωμένοι, έχουν το κατάλληλο επιστημονικό προσωπικό για να συντάξουν μελέτες και προτάσεις και να τις ωριμάσουν, αυτό είναι πολύ ευκολότερο από ότι είναι για έναν μικρότερο Δήμο, κυρίως της Περιφέρειας, που είναι υποστελεχωμένος και δε διαθέτει ώριμες μελέτες. Χρήματα υπάρχουν, αλλά πιστεύω πως μπορούμε να βελτιώσουμε τα πράγματα όσον αφορά την απορρόφηση και αξιοποίηση των πόρων που έχουμε στη διάθεσή μας. Και προς αυτή την κατεύθυνση έχουμε ως ΚΕΔΕ καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις.
Η πρόκληση που έχουμε μπροστά μας είναι, αξιοποιώντας τα υπάρχοντα προγράμματα, να καταφέρουμε να σχεδιάσουμε, να υλοποιήσουμε και να παραλάβουμε έργα τα οποία θα δουλεύουν, θα καλύπτουν πραγματικές μας ανάγκες και θα δια-λειτουργούν. Έργα που θα μείνουν στους Δήμους ως παρακαταθήκη για να μπορέσουν να γίνουν πραγματικά πιο ψηφιακοί, πιο «έξυπνοι», πιο αποτελεσματικοί, πιο χρήσιμοι στους πολίτες.
Έργα και παρεμβάσεις που θα ανταποκρίνονται στις ανάγκες και ιδιαιτερότητες του κάθε Δήμου ξεχωριστά.
Κρίσιμης σημασίας είναι επίσης τα έργα να δρομολογηθούν εγκαίρως ώστε να υπάρξει απορροφητικότητα, χωρίς όμως να παρεκκλίνουμε από τον βασικό στόχο, που είναι κυρίως η αποτελεσματικότητα.
Σκοπός μας δεν πρέπει να είναι απλά η απορρόφηση των χρημάτων που έχουμε στη διάθεσή μας και η τεχνολογική εξέλιξη στη λειτουργία των Δήμων μας, αλλά το πώς θα κάνουμε καλύτερη τη ζωή των ανθρώπων μας. Στο πώς τελικά, αξιοποιώντας αυτά τα χρήματα ο πολίτης θα νιώσει πως κάτι αλλάζει γύρω του προς το καλύτερο, ώστε να μπορεί να εμπιστευτεί και πάλι το Κράτος και τους Δήμους, για να ζήσει καλύτερα, ασφαλέστερα, ευτυχέστερα. Αυτό είναι το στοίχημα που πρέπει να κερδίσουμε.