Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ
Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί της συχνότερη κακοήθεια στο γενικό πληθυσμό με το γυναικείο φύλο να πάσχει ιδιαίτερα: 1 στις 8 γυναίκες εμφανίζουν καρκίνο στο στήθος.
Δεν υπάρχει άλλη κακοήθεια για την οποία να γίνεται τόσος λόγος κάθε χρόνο (εκστρατείες ενημέρωσης, προληπτικοί έλεγχοι-screening) όπως αυτή που αφορά στο μαστό. Ο λόγος είναι απλός: ο καρκίνος στο μαστό, στα αρχικά του στάδια, αποτελεί μια θεραπεύσιμη νόσο, άρα αξίζει η κάθε γυναίκα να τον προλάβει σε αυτό το πρώϊμο στάδιο.
Τα πλεονεκτήματα της έγκαιρης διάγνωσης (πέρα από το προφανές, της επιβίωσης) είναι πολλά: πολλές γυναίκες θα αποφύγουν ένα ακρωτηριαστικό χειρουργείο (μαστεκτομή), αλλά και επικουρικές θεραπείες (χημειοθεραπείες), οι οποίες επιβαρύνουν σωματικά και ψυχολογικά τις ίδιες.
Στόχος όλων των θεραπειών είναι η επιβίωση, αλλά και η παροχή καλής ποιότητας ζωής. Έχουν θεσπιστεί κατευθυντήριες οδηγίες προληπτικού ελέγχου των γυναικών: συστήνεται σε όλες τις γυναίκες άνω των 40 ετών να υποβάλλονται σε ετήσιο έλεγχο με ψηφιακή μαστογραφία και υπερηχογράφημα μαστών. Συμπληρωματικά, συνιστάται και ψηλάφηση από ειδικό μαστολόγο. Με αυτό το τρίπτυχο των εξετάσεων, μειώνονται δραματικά οι πιθανότητες να διαφύγει ένας υπάρχον καρκίνος στο μαστό. Σκοπός μας είναι να βρούμε μία βλάβη, η οποία δεν είναι ακόμη αντιληπτή στην ψηλάφηση, αλλά είναι διακριτή στη μαστογραφία ή/και το υπερηχογράφημα.
Πέρα από τις κλασικές εξετάσεις (μαστογραφία, υπερηχογράφημα), τα τελευταία χρόνια, επεκτείνεται συνεχώς και η χρήση της μαγνητικής μαστών, η οποία είναι πιο ευαίσθητη μέθοδος από τις προηγούμενες, δηλαδή μπορεί να ανιχνεύσει καρκίνους οι οποίοι δεν είναι ορατοί με τις πιο απλές μεθόδους. Η χρήση τη μαγνητικής τομογραφίας είναι ουσιαστική στους πυκνούς μαστούς, όπου η μαστογραφία, δυστυχώς, παρέχει λιγοστές πληροφορίες. Η μαγνητική μαστών χρησιμοποιείται, συστηματικά, και σε υγιείς γυναίκες, αλλά με βεβαρυμένο οικογενειακό ιστορικό και, κυρίως, σε φορείς μεταλλαγμένων γονιδίων.
Η τεχνολογία βελτιώνει συνεχώς αυτά τα μέσα με μέγιστο όφελος υπέρ των γυναικών: καλύτερη χαρτογράφηση των μαστών και έγκαιρη ανίχνευση πολύ μικρών βλαβών. Υπάρχει, πλέον, η δυνατότητα τριδιάστατης μαστογραφίας και υπερήχων, όπως επίσης και μαστογραφίας με τη χρήση σκιαστικού.
Σε γυναίκες κάτω των 40 ετών προτείνεται η παρακολούθηση με υπερήχους και ψηλάφηση ή και μαγνητική, ανάλογα και με το προφίλ της κάθε γυναίκας (παράγοντες κινδύνου όπως κληρονομικότητα, πυκνότητα μαστών, λήψη ορμονών).
Το πιο σημαντικό, όμως, είναι η σωστή καθοδήγηση της κάθε γυναίκας σε προσωπικό επίπεδο. Ζούμε στην εποχή της εξατομικευμένης ιατρικής (personalized medicine), όπου αντιμετωπίζουμε τον κάθε άνθρωπο ως ξεχωριστή οντότητα με τους δικούς του παράγοντες κινδύνους και τις δικές του ανάγκες. Η κάθε γυναίκα πρέπει να συμβουλεύεται το μαστολόγο της και τον ακτινοδιαγνώστη μαστού, ώστε να διενεργούνται οι πιο κατάλληλες εξετάσεις για εκείνη. Με αυτό τον τρόπο μπορεί και η ίδια να αισθάνεται ασφαλής για το μέλλον.
Κοκκώνης Δημήτριος,
MD, FEBS, PGDip (UEA, UK)
Ειδικός Μαστολόγος- Ογκοπλαστικός Χειρουργός Μαστού
Επιστημονικά Υπεύθυνος Χειρουργικού Τμήματος Euromedica Κοζάνης «Ζωοδόχος Πηγή»