Ένα έθιμο γεμάτο συμβολισμούς για την νέα χρονιά και την αναγέννηση της φύσης με καταβολές διονυσιακές…
Ένα πανάρχαιο δρώμενο που διασώθηκε από τους πρόσφυγες του Πόντου, οι οποίοι ανάμεσα στα λιγοστά αντικείμενα που έφεραν στην Ελλάδα, ήταν εγκόλπια και περικεφαλαίες «Μωμό΄ερων».
Ο φωτογράφος Μιχάλης Παπάς αποτύπωσε στιγμές από την αναβίωση του εθίμου με τον φωτογραφικό του φακό και το αποτέλεσμα είναι απλά μοναδικό.
Το έθιμο
Οι Μωμόγεροι (γνωστό και ως Μωμόεροι ή Μωμοέρια είναι ένα ποντιακό λαϊκό δρώμενο το οποίο λαμβάνει χώρα το 12ήμερο Χριστούγεννα – Πρωτοχρονιά – Θεοφάνια με ευχετηριακό χαρακτήρα.
Η ονομασία του δρώμενου προέρχεται από τις λέξεις μίμος και γέρος. Στο έθιμο οι λέξεις αυτές συνδέονται με τις μιμιτικές κινήσεις των πρωταγωνιστών-γερόντων.
Στο δρώμενο αυτό παρουσιάζεται η αναγέννηση της φύσης με την αλλαγή του νέου έτους και έχει σκοπό σάτιρας.
Παραδοσιακά, μέρος των συμμετεχόντων φοράνε τομάρια ζώων όπως λύκων και τράγων ενώ άλλοι ντύνονται με στολές ανθρώπων οπλισμένων με σπαθιά και έχουν την μορφή γεροντικών προσώπων.
Το δρώμενο λαμβάνει χώρα το όπου ο θίασος παραδοσιακά τριγυρνά στις αυλές των σπιτιών. Στο δρώμενο οι πρωταγωνιστές είναι τρεις, ο γέρος Κιτί Γοτσά, η νύφη και ο “αράπης”. Η αλλαγή του χρόνου και η αναγέννηση της φύσης συμβολίζεται με τη νύφη η οποία ερωτοτροπεί με τον νέο . Στο δρώμενο εναλλάσσεται η απαγωγή της νύφης από τον νέο “αράπη” με τον γέρο Κιτί Γοτσά.
Επίσης, στο δρώμενο συμμετέχουν και ο διάβολος που συνήθως κάνει “αταξίες” και πειράγματα στα σπίτια που επισκέπτονται. Ο αστυνόμος είναι ένας χαρακτήρας που φροντίζει για την τάξη και την ασφάλεια και συνήθως όποιος πειράξει τη νύφη ή το γέρο (ή γριά) είναι υπεύθυνος για την επιβολή προστίμων. Υπάρχει ο χαρακτήρας του γιατρού που είναι υπεύθυνος για την σωματική και ψυχική υγεία των συμμετεχόντων και μπορεί να προβεί σε εξετάσεις και χορήγηση φαρμάκων όπου απαιτείται. Όλα γίνονται σε ένα κλίμα χαράς και πειραγμάτων και όλοι οι συμμετέχοντες διασκεδάζουν και ξορκίζουν το κακό.
Οι Μωμόγεροι έχουν καταχωρηθεί στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας της UNESCO.
Μιχάλης Παπάς Ο φωτογράφος
Ο Έλληνας φωτογράφος Μιχαήλ Παππάς εξερευνά την πίστη και την κοινότητα του ασυνήθιστου λαϊκού πολιτισμού της Ελλάδας.
Οι εικόνες του δημοσιεύονται διεθνώς, συμπεριλαμβανομένων των New York Times, The Guardian, National Geographic, VICE US και άλλων.
Το έργο Mitos έκανε πρεμιέρα στο Μουσείο Fragonard στην παγκόσμια πρωτεύουσα των αρωμάτων Grasse, στη Γαλλία, και είναι μια παραλλαγή της έκθεσης «Ethos», που ολοκληρώθηκε με επιτυχία στο Μουσείο Μπενάκη Ελληνικού Πολιτισμού, αυτή τη φορά με επίκεντρο τις γυναικείες παραδοσιακές φορεσιές. Το έργο αυτό εστιάζει σε γυναικείες παραδοσιακές φορεσιές από όλη την Ελλάδα.
Η αγάπη του για τις ανθρωποκεντρικές εικόνες, καθώς και την αγροτική Ελλάδα, ώθησε να δημιουργήσει εικόνες κατά τη διάρκεια των τοπικών παραδοσιακών εκδηλώσεων και να δημιουργήσει ένα πιο βιωματικό έργο. Στόχος του είναι να επικοινωνήσει τις προσωπικές τους αναζητήσεις και τα αντίστοιχα συμπεράσματα στο ευρύ κοινό μέσα από την τέχνη της φωτογραφίας.
Michael Pappas on VOGUE:
https://www.vogue.com/photovogue/photographers/297445
About The Author
br>
